توسعه شبکه های حمل و نقل نقش مهمی در رشد فعالیت های اقتصادی و اجتماعی در کشورها دارد. بخش حمل و نقل یکی از مصرف کنندگان اصلی نفت و انرژی در جهان است. ما می دانیم که انسان ها برای سرعت بخشیدن به زندگی مجبورند از ماشین آلات استفاده کنند ، اما متأسفانه این ماشین ها بیشترین آلودگی هوا را ایجاد می کنند. با انتشار گازهای گلخانه ای ، کره زمین در سال های اخیر گرم شده است.

البته مشکلات تنفسی و قلبی از دیگر تأثیرات دی اکسید کربن اضافی در هوا است. اما آیا استفاده از ماشین آلات فقط تأثیرات منفی بر محیط زیست دارد؟ باید بگوییم که وجود ماشین آلات باعث کاهش استفاده از حیوانات برای جابجایی مسافر یا کالا نیز شده است. در این مقاله نوشته شده در وبلاگ کاربری سازی شایان به تأثیرات مثبت و منفی حمل و نقل بر محیط زیست خواهیم پرداخت. تا آخر با ما باشید.
اثرات منفی حمل و نقل بر محیط زیست
با ورود سیستم های حمل و نقل جدید و پیشرفته به زندگی مردم ، جابجایی مسافر و کالا بسیار آسان شده است. استفاده از تجهیزات صنعتی سرعت کار را بسیار بالا برد. با آغاز قرن بیستم ، طبیعت با قدرت خود تمیز کردن ، آلودگی ایجاد شده در اثر سوزاندن انرژی در ماشین ها را برطرف می کند. بنابراین هیچ مشکل خاصی وجود نداشت. اما با گذشت زمان ، مردم به طور فزاینده ای از ماشین های مختلف استفاده می کردند. سوخت های فسیلی موجود در اتومبیل ها در نهایت باعث آلودگی هوا و بسیاری از مشکلات دیگر شدند. اما گسترش سیستم حمل و نقل تنها آسیب به محیط زیست نبود. در زیر برخی از مهمترین تأثیرات منفی بر محیط زیست را ذکر خواهیم کرد.
تغییرات اقلیمی
اثر گلخانه ای اساسی ترین مولفه تغییرات آب و هوایی است. وجود گازهای گلخانه ای باعث گرم شدن کره زمین و ذوب شدن یخچال های طبیعی و سایر اثرات منفی در این زنجیره شده است. گازهای گلخانه ای شامل دی اکسید کربن ، متان ، اکسید نیتروژن و هالوکربن است. بد نیست که از عمر مفید هر یک از این گازها تا زمان ناپدید شدن آنها در جو اطلاع داشته باشید: دی اکسید کربن بین 5 تا 200 سال ، متان تقریباً 12 سال ، اکسید نیتروژن تقریباً 114 سال و کربن هاله حداقل 45 سال. همچنین خوب است بدانید که فعالیت های صنعت حمل و نقل سالانه چندین میلیون تن گازهای گلخانه ای را در جو آزاد می کند که بین 25 تا 30 درصد از کل انتشار گازهای گلخانه ای را نشان می دهد.
پایین آمدن کیفیت هوا
وسایل نقلیه بزرگراهی، موتورهای دریایی، لوکوموتیوها و هواپیماها منابع آلودگی به صورت انتشار گاز و ذرات معلق، محسوب میشوند. آنها بر کیفیت هوا تاثیر منفی گذاشته و تهدیدی برای سلامت انسان و محیط زیست به شمار میآیند. متداولترین آنها شامل سرب، مونوکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، تترافلوراید سیلیکون، بنزن، فلزات سنگین و ذرات معلق هستند. انتشار دیاکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن در جو، ترکیبات اسیدی مختلفی را تشکیل میدهد که با مخلوط شدن در رطوبت ابر، باران اسیدی ایجاد میکند. بارشهای اسیدی اثرات مخربی بر روی محیط طبیعی زمین دارد. بدترین اثر آن نابودی تدریجی جنگلها است.
قطع درختان
گسترش استفاده از انواع مختلف سیستم های حمل و نقل نیاز به کانال های گسترده تری دارد. همانطور که در شهرها یا روستاها مشاهده کردیم ، برای ساخت جاده های گسترده تر ، باید درختان قطع شوند. قطع تدریجی درختان و تخریب محیط زیست توانایی تصفیه طبیعت را کاهش می دهد و این زنجیره مشکلاتی مانند باران اسیدی ، گرم شدن کره زمین و جاری شدن سیل را ایجاد می کند.

آلودگی صوتی
شاید جالب باشد که بدانید، ایجاد صداهای ناهنجار از موتور هواپیماها، کشتیها و ماشینآلات دیگر، نهتنها باعث آسیبهای جسمی و روحی انسانها میشود، بلکه حتی باعث اختلال در زندگی حیوانات نیز شده است. این موضوع توانایی دریافت اطلاعات صوتی در جانوران را مختل کرده و باعث شده تا در سالهای اخیر شاهد گم شدن دستهای جانوران در محیط زندگیشان باشیم.
پایین آمدن کیفیت آب
سیستم های حمل و نقل تأثیر بسیار منفی بر شرایط هیدرولوژیکی و کیفیت آب دارند. سوخت ، مواد شیمیایی و سایر ذرات خطرناکی که از هواپیما ، اتومبیل و قطار خارج می شوند می توانند سیستم های هیدروگرافی را آلوده کنند. با افزایش تقاضا برای حمل و نقل ، انتشارات ناشی از حمل و نقل بیشترین تأثیر را بر کیفیت آب دارند. اثرات اصلی عملیات حمل و نقل دریایی بر کیفیت آب عمدتا لایروبی ، ورود زباله و نشت روغن است. کاهش کیفیت آب تهدیدی برای محیط زیست حیات دریایی و البته انسان است.
کیفیت خاک
ساخت بزرگراه یا بندر و فرودگاه، باعث از بین رفتن زمینهای حاصلخیز شده است. آلودگی خاک میتواند از طریق استفاده از مواد سمی توسط صنعت حمل و نقل رخ دهد. همچنین نشت سوخت و روغن از وسایل نقلیه موتوری در حاشیه جادهها، به مرور شسته شده و وارد خاک میشوند. مواد شیمیایی مورداستفاده برای حفظ اتصالات راهآهن نیز به مرور وارد خاک میشوند. متاسفانه این موضوع تا حد زیادی باعث پایین آمدن کیفیت خاک شده است.
اثرات مثبت حمل و نقل بر محیط زیست
استفاده بیش از حد از انواع مختلف سیستمهای حمل و نقل باعث اختلالات زیادی در محیط زیست شده است. اما باید بگوییم که با ورود ماشینآلات به زندگی مردم، استفاده از حیوانات در حمل مسافر و کالا رفتهرفته از بین رفت. مردم دیگر نیازی به ورود به جنگلهای بکر و یا کویرهای دستنیافتنی برای رسیدن به مقصد خود ندارند. هرچه ورود انسان به محیط زندگی حیوانات کمتر باشد، میزان آسیب به آنها کمتر است.

سخن پایانی
با ورود ماشینآلات به زندگی بشر، انجام کارها بسیار آسان شد و زندگی سرعت بیشتری گرفت. این ماشینآلات برای کار کردن نیاز به سوزاندن سوختهای فسیلی دارند. با سوختن انرژی، گازهای گلخانهای تولید شده و وارد محیط میشود. افزایش بیش از حد استفاده از سیستمهای مختلف حمل و نقل باعث برهم خوردن نظم طبیعت شد. یعنی دیگر قدرت خود پالایندگی طبیعت برای از بین بردن آلودگیها کافی نبود. متاسفانه اکنون شاهد پایین آمدن کیفیت آب و خاک، آلودگی صوتی و تغییرات آب و هوا هستیم. بهطورکلی آسیب به محیط زیست به معنای آسیب دیدن خود انسانها است. شرکت حمل و نقل بین المللی شایان امیدوار است تا با حفظ تعادل استفاده از ماشینآلات از نابودی طبیعت جلوگیری بعمل آید..